IKE i IKZE – jak oszczędzać na emeryturę?

Boimy się starości

Widmo życia na emeryturze nie napawa nas radością. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że poziom naszego życia gwałtownie spadnie. Aż trzy czwarte Polaków martwi się wysokością świadczenia emerytalnego^[1]. Co za tym idzie, wiele osób zaczyna zastanawiać się nad pracą dla emeryta. Stawiają sobie pytania: “Ile mogę zarobić dodatkowo?”, “Jak długo będę w stanie utrzymać się na rynku pracy?”, “Jak będzie wyglądać moje życie, kiedy przejdę w stan spoczynku?”. Seniorzy mogą mieć ogromne chęci do pracy, ale zdrowie nie na wszystko im pozwala. Schorzenia w starszym wieku czasami zupełnie wyłączają ich z jakiejkolwiek aktywności.

Co więcej, życie na emeryturze wcale nie staje się tańsze. Wręcz przeciwnie, musimy kupować więcej leków, koszty utrzymania mieszkania również stale rosną, a niejednokrotnie chcemy też pomagać dzieciom i wnukom. Jeżeli w wieku 60+ wolelibyśmy nie martwić się o finanse, powinniśmy sami zadbać o naszą emeryturę.

Jak najlepiej oszczędzać na emeryturę?

Minimalna kwota emerytury w 2018 roku w związku z jej coroczną waloryzacją będzie wynosić 1027 zł brutto. To zdecydowanie za mało, aby żyć godnie i uchronić dzieci przed odpowiedzialnością za długi rodziców. Aby odejście na emeryturę nie wiązało się z przykrym uszczupleniem budżetu, należy jak najwcześniej wdrożyć swój prywatny plan emerytalny. Kiedy? Nie ma jasno wytyczonej granicy wieku. Jednak im później zaczniemy myśleć o życiu po 60-ce, tym więcej wyrzeczeń i planowania będzie nas to kosztować.

Wobec tego ile odkładać na emeryturę? Oczywiście jak najwyższą możliwą kwotę, ale nigdy nie powinniśmy narażać naszego budżetu.

Wielkość kapitału, który zapewni nam finansową wolność, zależy od:

• wieku, w którym zamierzamy przestać pracować;
• poziomu życia, który chcielibyśmy zachować;
• sumy, jaką możemy systematycznie odkładać;
• ryzyka inwestycyjnego, które jesteśmy w stanie zaakceptować.

Jest wiele instrumentów służących oszczędzaniu. Reforma emerytalna z 1999 r. wprowadziła podział zabezpieczenia emerytalnego na trzy filary:

• I filar emerytury - obsługiwany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To tutaj trafia większa część składki potrącanej z naszej pensji. Składka podlega corocznej waloryzacji, nie jest dodatkowo inwestowana, nie może też być dziedziczona,
• II filar emerytury - czyli Otwarte Fundusze Emerytalne. Każdy urodzony po 1.01.1969 roku, przy podjęciu pierwszej pracy ma miesiąc czasu, aby zawrzeć umowę z jednym z dostępnych funduszy emerytalnych. Jeśli tego nie zrobimy, po upomnieniu ZUS-u, wybór będzie losowy,
• III filar emerytury - dobrowolny, ale musimy pamiętać, bez dodatkowego wsparcia perspektywy jesieni życia nie są zbyt optymistyczne. Do dobrowolnych form oszczędzania na emeryturę należą np. IKE i IKZE (ich atutem jest m.in. dziedziczenie).

IKE, IKZE – życie na emeryturze może być łatwiejsze

Emerytura nie musi wiązać się ze smutnym egzystowaniem. Jeśli umiejętnie rozplanujemy nasze finanse, zamiast zastanawiać się, co może zabrać nam komornik, będziemy przygotowywać wymarzone wakacje. Uważasz, że to niemożliwe? Jeżeli pracowałeś na etacie 35-40 lat, miałeś godną pensję, a dodatkowo odkładałeś pieniądze na koncie emerytalnym, życie po 60 może być równie fascynujące, jak za młodych lat. Przyjrzyjmy się zatem bliżej IKE i IKZE.

Co to jest IKE i IKZE? Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to instrumenty służące gromadzeniu kapitału oraz dające możliwość korzystania z ulg podatkowych. Tylko na koniec czerwca 2017 roku na IKE zdecydowało się 932 tys. osób, a na IKZE - 664 tys^[2]. Świadomość ludzi w zakresie samodzielnego oszczędzania rośnie, a większa wiedza na ten temat bez wątpienia skłoni kolejne osoby do poczynienia takich kroków. Tym bardziej, że trzeci filar oszczędzania to rozwiązanie elastyczne. Ma długoterminowy charakter, dlatego wpłaty nie muszą być wysokie. Limit wpłat każdego roku rośnie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło już, że w 2018 roku w przypadku IKE wynosi 13 329 zł (z 12 789 zł), a IKZE - 5331,60 zł (z 5115,60 zł).

Jak gromadzić środki?

• systematycznie, co miesiąc wpłacając określoną kwotę;
• nieregularnie, kiedy uda nam się wygospodarować pewną sumę;
• jednorazowo, jeśli mamy taką możliwość.

Różnice między IKE i IKZE

IKE a IKZE - co odróżnia poszczególne konta emerytalne? Zacznijmy od IKE. Oszczędności które tam zgromadzimy, będą całkowicie zwolnione z podatku od zysków kapitałowych (zwanego “podatkiem Belki”), wynoszącego 19 procent. Oczywiście musimy spełnić pewne warunki.

Unikniemy podatku, jeżeli:

• dokonamy wypłaty osiągając wiek minimum 60 lat. Jeśli nabyliśmy uprawnienia emerytalne wcześniej, wystarczy 55 lat;
• będziemy wpłacać pieniądze przez 5 dowolnych lat kalendarzowych;
• środki można wypłacić w całości albo w sposób ratalny.

IKZE również zwalnia z podatku od zysków kapitałowych. Do tego pozwala korzystać z ulg podatkowych w każdym roku kalendarzowym, w którym dokonaliśmy wpłat. Przy 32-procentowym progu podatkowym możemy odzyskać nawet 1636,99 zł, a przy 18-procentowym jest to suma 920,81 zł (dane na 2017 rok). Jednak w momencie wypłaty kapitału, jesteśmy zobowiązani do zapłacenia ryczałtowego podatku dochodowego. Będzie wynosić 10 procent od kwoty wypłaty.

Warunki wypłaty środków z IKZE:

• ukończenie 65 roku życia,
• wpłata pieniędzy przez 5 dowolnych lat kalendarzowych.

Czy można mieć IKE i IKZE jednocześnie?

Wiele osób zastanawia się, czy można mieć IKE i IKZE jednocześnie? Tak, inwestowanie w każde z kont emerytalnych jest niezależne od siebie. Możemy jednak posiadać po jednym koncie emerytalnym oraz jednym koncie zabezpieczenia emerytalnego.

Rachunki IKE i IKZE mogą przyjmować formę:

• lokat długoterminowych w instytucjach bankowych,
• rachunków inwestycyjnych,
• rachunków maklerskich,
• inwestycyjnych polis na życie,
• rachunków w funduszach emerytalnych.

Wybór jest dobrowolny. Rozwiązanie ma być dostosowane do naszych potrzeb, oczekiwań i skłonności do podejmowania ryzyka.

Życie jest nieprzewidywalne. Doskonale o tym wiemy, dlatego w sytuacji awaryjnej można wyciągnąć pieniądze tak samo z IKE, jak i z IKZE. Wówczas uiszczamy podatek Belki, otrzymując do ręki pozostałą kwotę.

Oszczędzanie pieniędzy a pożyczka

Oszczędzanie pieniędzy nie wyklucza nas z możliwości starania się o dodatkowe środki w instytucjach finansowych. Tym bardziej, że zanim osiągniemy wiek uprawniający nas do wypłacenia zgromadzonych środków z IKE lub IKZE, możemy potrzebować większych funduszy na nieprzewidziane wydatki. Według rankingu pożyczek dla emerytów, wiele instytucji pozabankowych oferuje szybki zastrzyk gotówki, który wspomoże budżet seniora.

Osoby starsze na pewno ucieszą się z wygodnej formy pożyczania. Nie trzeba wychodzić z domu, aby uzyskać gotówkę. Nowoczesne usługi finansowe są dzisiaj bardzo popularne. Chociaż seniorzy nie zawsze żyją z komputerem za pan brat, w przejściu przez proces aplikowania mogą pomóc im dzieci czy wnuki. Można też wziąć pożyczkę z obsługą domową, która nie wymaga posiadania rachunku bankowego ani dostępu do sieci. To idealna oferta dla osób wchodzących w jesień swojego życia, które zwykle wolą tradycyjne rozwiązania i bezpośredni kontakt z człowiekiem.

^{[1] Badanie Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych i Instytutu Rozwoju Gospodarki SGH „Sytuacja na rynku consumer finance”, 2017 rok
[2] Dane Komisji Nadzoru Finansowego, 2017 rok}