Podstawowy rachunek płatniczy – warunki

1. Co to jest i na jakich zasadach działa podstawowy rachunek płatniczy?
2. Dla kogo przeznaczony jest podstawowy rachunek płatniczy?
3. Jak założyć PRP?
4. Podstawowy rachunek płatniczy w ofercie banków
5. Podstawowy rachunek - opłaty w poszczególnych bankach
6. Bonusy za założenie konta podstawowego
7. Czego nie można robić na podstawowym rachunku płatniczym?
8. Podstawowy rachunek - nasza opinia

Co to jest i na jakich zasadach działa podstawowy rachunek płatniczy?

Podstawowy rachunek płatniczy jest rodzajem konta osobistego (inaczej ROR-u). Każdy bank i SKOK musi posiadać w ofercie takie konto osobiste na warunkach szczegółowo regulowanych przez prawo. Zasady na których mają działać podstawowe rachunki zostały po raz pierwszy określone w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ¹ znanej szerzej jako dyrektywa PAD. W polskim prawie ta dyrektywa została wprowadzona w życie w 2018 roku przez rozdział 7 Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych². Charakterystyka PRP (podstawowego rachunku płatniczego):

• dostępny za darmo również dla osób, które nie mają żadnych dochodów,
• darmowa ograniczona miesięcznie liczba operacji na rachunku (przelewy, zlecenia stałe),
• jedynie dla osób, które nie posiadają jeszcze konta osobistego,
• oferuje prawie wszystkie zwyczajne, typowe funkcje płatnego rachunku,
• darmowa karta debetowa i wypłaty z bankomatów własnych banku,
• pięć darmowych wypłat z bankomatów innych banków.

Dla kogo przeznaczony jest podstawowy rachunek płatniczy?

Instytucje finansowe mają obowiązek oferować rachunek płatniczy wyłącznie osobom, które nie posiadają jeszcze żadnego konta osobistego. W założeniach pomysłodawców PRP to konto przeznaczone dla osób wykluczonych społecznie i finansowo, które nie chciały posiadać konta w banku ze względu na opłaty za taką usługę. Podstawowy rachunek może jednak założyć każda osoba. Nie obowiązuje żadne kryterium dochodowe. Podsumowując, wymagania to:

• Nieposiadanie innego rachunku bankowego w walucie PLN.
• Zamieszanie na terenie Polski.
• Wiek co najmniej 13 lat lub pełnoletność (zależnie od banku)./li>
• Posiadanie dowodu osobistego.
• Konto jest przeznaczone dla konsumentów - nie może być używane do prowadzenia działalności gospodarczej.

Jak założyć PRP?

Banki traktują obowiązek posiadania w ofercie podstawowych rachunków płatniczych raczej jako przykry obowiązek. W końcu na takich produktach nic nie zarabiają. Z tego względu PRP nie założymy tak łatwo, jak zwykłego konta osobistego, czyli przez internet lub kuriera, a oferta z tym kontem znajduje się na samym dole stron internetowych banków. Po podstawowy rachunek będziemy zmuszeni osobiście udać się do placówki banku. Wyjątek stanowi Bank Pocztowy, gdzie wniosek o PRP złożymy online. Ostatecznie tak czy inaczej umowę takiego konta należy jednak podpisać osobiście. Banki mają obowiązek uruchomienia podstawowego rachunku płatniczego w ciągu 10 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.

Podstawowy rachunek płatniczy w ofercie banków

Każdy bank i SKOK w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej, musi posiadać w ofercie podstawowy rachunek płatniczy. Wszystkie z nich pozwalają na:

• darmowe prowadzenie rachunku,
• darmowe wydanie i obsługę karty debetowej,
• darmowe, nielimitowane wypłaty z bankomatów własnych banku.

Darmowe są również sześć pierwszych:

• przelewów internetowych,
• przelewów w oddziale,
• wypłat z bankomatów obcych,
• wpłat we wpłatomacie obcym.

Podstawowy rachunek - opłaty w poszczególnych bankach

Po przekroczeniu limitu dalsze operacje mogą, ale nie muszą być darmowe! Jeżeli przekroczymy limit darmowych usług lub chcemy wykonać inne operacje, np. przelew SEPA, bank pobierze od nas opłaty zgodnie z tabelą opłat i prowizji. Ile zapłacimy za podstawowy rachunek bankowy, po wykorzystaniu przyznanych limitów?

Bonusy za założenie konta podstawowego

Banki mogą oferować nam dodatkowe korzyści za założenie konta, w tym korzystanie z bankowości mobilnej. Na co można liczyć, zakładając podstawowy rachunek płatniczy w poszczególnych bankach?

Czego nie można robić na podstawowym rachunku płatniczym?

Podstawowy rachunek płatniczy nie jest pozbawiony wad. W zamian za darmowość spotkamy się w jego przypadku z pewnymi ograniczeniami. Zależnie od banku wadami PRP mogą być:

• brak przelewów natychmiastowych,
• brak serwisu internetowego konta, albo bardzo ograniczony serwis internetowy,
• założenie konta jedynie w placówce,
• możliwość posiadania jedynie jednego rachunku bankowego,
• brak produktów dodatkowych - debetu na koncie, karty kredytowej,
• ograniczona miesięcznie liczba transakcji.

Uwaga! W razie gdybyśmy po założeniu PRP otworzyli ‘zwykłe’ konto osobiste, to bank może nam wypowiedzieć umowę i zamknąć podstawowy rachunek. To samo tyczy się sytuacji, w której nie dokonamy na rachunku żadnej operacji przez okres 2 lat.

Podstawowy rachunek - nasza opinia

Podstawowy rachunek należy ocenić pozytywnie jako pomoc dla osób wykluczonych, które nie uzyskują żadnych dochodów albo bardzo niewielkie dochody. W większości banków bez problemu znajdziemy jakąś ofertę darmowego konta, ale warunkiem jest dokonywanie wielu operacji bezgotówkowych lub zapewnienie na konto stałych wpływów. Z tego powodu podstawowy rachunek może być faktycznie deską ratunku dla osób, które zdaniem banków nie zasługują na darmowe konto paradoksalnie ze względu na biedę. Z drugiej strony w momencie wprowadzenia prawa o PRP w Polsce istniały oferty bezwarunkowo darmowego konta bankowego (np.konto osobiste w Nest Banku), które oferowały więcej funkcji niż podstawowy rachunek. Rynek sam rozwiązał już wcześniej problem, który starała się naprawić Unia Europejska. Jednocześnie PRP stał się konkurencją wobec ofert bezwarunkowo darmowych kont. Banki zmuszone do wprowadzenia niekorzystnego dla nich produktu starają się ukryć ofertę podstawowego rachunku i utrudnić jego założenie np. przez umożliwienie założenia go jedynie w placówce. Na podstawie analizy Rzecznika Finansowego³ wiemy, że takich rachunków otwiera się rocznie stosunkowo bardzo mało.

1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014L0092&from=pl
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/ download.xsp/WDU20111991175/U/D20111175Lj.pdf
3. https://rf.gov.pl/wp-content/uploads/   2020/05/Rachunki_podstawowe_analiza_2019.pdf