Przedawnienie długu. Po ilu latach przedawnia się dług?

1. Czy długi się przedawniają?
2. Po ilu latach przedawnia się dług?
3. Jak sprawdzić czy dług się przedawnił?
4. Co przerywa bieg przedawnienia?
5. Niewłaściwe uznanie długu
6. Wniosek o przedawnienie długu - co trzeba w nim zawrzeć?

Czy długi się przedawniają?

Każdy zaciągnięty dług wiąże się z koniecznością spłaty, o czym konsumenci są informowani już w momencie podpisywania umowy dotyczącej kredytu gotówkowego lub pożyczki. Niestety, czasami bywa tak, że nieprzewidziane problemy finansowe uniemożliwiają uregulowanie zadłużenia na czas - zwykle pociąga to za sobą poważne konsekwencje jak np. wpis w Krajowym Rejestrze Dłużników. Jeżeli z różnych przyczyn wierzyciel przez dłuższy czas nie będzie domagał się spłaty, natomiast windykator nie rozpocznie stosownych działań, wtedy dług może ulec przedawnieniu. W Art. 117 Kodeksu cywilnego możemy przeczytać: “po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia”. Oznacza to że, jeśli dług straci ważność, wtedy nie zostaniemy zobowiązani do jego spłaty. Ważne! Wyjątkiem jest sytuacja, w której dłużnik sam zrezygnuje z prawa do uchylenia się od zapłaty, czyli nastąpi zrzeczenie się zarzutu przedawnienia.

W jakich sytuacjach długi się przedawniają?

Prawnym skutkiem przedawnienia długu jest to, że dłużnik nie ma obowiązku spłaty. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dobrowolnie zdecyduje się on uregulować zaległe zadłużenia. Skorzystanie z instytucji przedawnienia wymaga jednak znajomości związanych z nią zawiłości prawnych. Mniej zorientowani mogą wpaść w niemałe kłopoty przez wierzycieli, którzy liczą na niewiedzę konsumentów. Sytuacje w których następuje przedawnienie długu:

• przeoczenie - zdarza się w firmach, które posiadają wielu dłużników,
• problem z doręczeniem wezwania - w przypadku np. zmiany miejsca zamieszkania dłużnika (warto pamiętać, że przesłanie dwóch ponaglających listów poleconych jest równoznaczne z odebraniem ponaglenia, jest to tzw. doręczenie zastępcze),
• problem z ustaleniem następców prawnych - czyli spadkobierców dłużnika, na których po jego śmierci spadnie obowiązek spłaty - w tym wypadku następuje przedawnienie długów spadkowych.

Po ilu latach przedawnia się dług?

Odliczanie terminu przedawnienia długu rozpoczyna się od ostatniego dnia roku, w którym wierzyciel może się domagać jego spłaty. Obecnie jest to ostatni dzień roku, w którym upływa termin spłaty. Jeśli jednak przed upływem okresu przedawnienia wierzyciel wykona jakieś działania związane z długiem, np. złoży pozew sądowy - bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo. Dlatego dłużnicy nigdy nie mogą być pewni, że ich zobowiązanie zostanie anulowane. Co więcej, zwłoka w spłacie może pociągnąć za sobą wysokie kary finansowe. To kiedy przedawni się nasze zobowiązanie zależy od rodzaju zadłużenia i tego komu jesteśmy winni pieniądze - warto o tym pamiętać!

Po jakim czasie długi mogą się przedawnić?

Artykuł 118 kodeksu cywilnego (KC), zatytułowany: Terminy przedawnienia roszczeń, określa dwa podstawowe terminy trwania roszczeczeń obowiązujące w przypadkach, gdy przepis szczególny nie wskazuje inaczej. Według KC termin przedawnień dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz, leasing) wynosi 6 lat, a w przypadku zadłużenia związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Poniżej prezentujemy szczegółowe terminy obowiązywania długu.

Chociaż zmiany w ustawie dotyczącej przedawnienia zabraniają domagania się spłaty przeterminowanego zobowiązania, to dotyczy to jedynie sytuacji, kiedy sprawa trafia do sądu. Pamiętajmy jednak, że nie zawsze tak się dzieje. Wierzyciele mogą domagać się od nas zwrotu pieniędzy lub sprzedać nasz dług komuś innemu (tzw. cesja wierzytelności), kto ponownie zacznie domagać się zwrotu należności. Firmy windykacyjne często zamiast korespondować z dłużnikiem wybierają drogę sądową wykorzystując przy tym instytucję jaką jest e-sąd. Wtedy to do dłużnika należy obowiązek udowodnienia, że nastąpiło przedawnienie roszczenia o zapłatę.

Jakie długi nie przedawniają się nigdy?

Zasada przedawniania dotyczy jedynie długów majątkowych - roszczenia niemajątkowe nie przedawniają się. Od ogólnej zasada przedawnienia, głoszącej niemożliwość przedawnienia długu majątkowego istnieją wyjątki. Do roszczeń nie przedawniających się zaliczamy:

• roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy,
• roszczenia windykacyjne (wydobywcze) wynikające z prawa własności,
• roszczenia o zaprzestanie naruszeń (negatoryjne) wynikające z prawa własności do nieruchomości,
• roszczenia o naprawienie szkody jądrowej.

Teoretycznie długi wobec ZUS i US przedawniają się po 5 latach, jednak może wystąpić sytuacja, w której dług nie zniknie, aż do jego spłacenia. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika. Hipoteka przymusowa nie ulega przedawnieniu.

Jak sprawdzić czy dług się przedawnił?

Pierwszym krokiem w celu ustalenia czy ciążący na nas dług uległ przedawnieniu jest poznanie data wystąpienia długu i jego charakter. Zależnie od rodzaju zobowiązania termin powstania długu jest inny. Zazwyczaj jest to 30 dni, ale przykładowo przy mandacie karnym dług powstaje już po 7 dniach od daty wystawienia, a w przypadku pożyczki online jest to nawet dzień po terminie spłaty. Jeśli nie jesteśmy pewni terminu pojawienia się zadłużenia, w celu jego poznania można pobrać raport z odpowiedniej bazy dłużników.

Gdy uda się nam ustalić źródło i czas powstania długu możemy łatwo wyliczyć kiedy ulegnie on przedawnieniu. W przypadku, gdy termin przedawnienia jest dłuższy niż 2 lata, jego koniec przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Liczymy w pełnych latach, od ostatniego dnia w roku kiedy wierzyciel ma prawo odzyskania długu, a nie od daty dziennej jego wystąpienia. Jeśli nie jesteśmy w stanie ustalić konkretnego terminu powstania długu, w momencie złożenia pozwu o egzekucję należności sąd automatycznie zrobi to za nas.

Co przerywa bieg przedawnienia?

Przedawnienie pożyczki, kredytu, karty kredytowej czy innej wierzytelności następuje, jeśli przez określony czas windykator nie podejmie żadnych działań mających na celu odzyskanie pieniędzy. Wielu dłużników żyje z kalendarzem w dłoni, czekając na przedawnienie długu bankowego. Nie mogą mieć jednak pewności, że do tego dojdzie. Dlaczego?

Każde działanie mające na celu odzyskanie długu powoduje przerwanie biegu przedawnienia. W związku z powyższym, termin przedawnienia odliczany jest od początku, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone, aby dług uległ przedawnieniu musi zostać zachowana ciągłość braku działania w określonym terminie. Bieg przedawnienia może przerwać:

• ponowne skierowanie sprawy do sądu,
• rozpoczęcie egzekwowania roszczenia,
• zawarcie ugody,
• uznanie długu przez dłużnika.

Niewłaściwe uznanie długu

Może dojść do sytuacji, w której nieświadomy swoich praw dłużnik zaakceptuje nakaz zapłaty. Zachodzi wtedy niewłaściwe uznanie długu, które oznacza przyznanie się do posiadania zobowiązania i przerwanie biegu przedawnienia oraz konieczność uregulowania zobowiązań.

Czasami podjęcie pewnych działań jest dla wierzyciela dowodem na to, że zdajemy sobie sprawę z istnienia długu. Efektem jest przerwanie okresu przedawniania i ponowne liczenie terminu. W jakich sytuacjach może nastąpić niewłaściwe uznanie długu?

• zawezwanie do próby ugodowej - jeśli wystosuje je wierzyciel, natomiast dłużnik na nie zareaguje,
• spłata części zadłużenia,
• prośba dłużnika o rozłożenie zobowiązania na raty,
• prośba o odroczenie terminu płatności,
• prośba o ustalenie nowego terminu spłaty ze względu na brak pieniędzy.

Wniosek o przedawnienie długu - co trzeba w nim zawrzeć?

Niestety, często bywa tak, że firmy windykacyjne wykorzystują niską świadomość prawną konsumentów i żerują na ich niewiedzy poprzez wymuszenia spłaty przedawnionych lub nieudowodnionych długów. Co zrobić, jeżeli otrzymamy wezwanie do zapłaty bez konkretnych informacji o zobowiązaniach od windykatora? W tej sytuacji koniecznie należy przygotować pismo, w którym przede wszystkim powinna zawierać się prośba o przedstawienie następujących dokumentów:

• umowy z pierwotnym wierzycielem,
• umowy cesji wierzytelności wraz z wszystkimi załącznikami tej umowy,
• wypowiedzenia umowy pierwotnej przez wierzyciela pierwotnego - tylko wtedy, gdy umowa została faktycznie wypowiedziana,
• bankowego tytułu egzekucyjnego z nadaną klauzulą wykonalności - tylko, jeśli taki istnieje.

Na podstawie tych dokumentów będzie można łatwo ustalić istnienie lub nieistnienie roszczenia oraz termin wymagalności w celu podniesienia zarzutu przedawnienia. W takim wniosku warto również poinformować firmę windykacyjną, że nie godzimy się na bezpodstawne wezwania do uregulowania zobowiązań finansowych. Jeżeli windykator nie zaprzestanie swoich działań, wtedy zostanie pozwany do sądu, w którym będziemy ubiegać się o odszkodowanie.