Big Data i chmura internetowa – szybsza analiza i gromadzenie danych

Na czym polega analiza danych Big Data?

Ogólnie rzecz biorąc, Big Data odnosi się do różnego rodzaju zmiennych oraz zbiorów danych, zawierających dużą ilość informacji. Przy użyciu standardowych metod analizy i przetwarzania, zdobywanie wiedzy na podstawie setek tysięcy danych (znajdujących się na serwerach określonych instytucji oraz w chmurach obliczeniowych), zajęłoby dużo więcej czasu. Big Data stanowi zatem jeden z najbardziej przydatnych i najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych, które wykorzystuje również znaczna część sektora FinTech.

Big Data znajduje zastosowanie w tych obszarach, które wymagają przetworzenia ogromnych ilości informacji, figurujących w rozmaitych bazach danych. Owe bazy zwykle charakteryzują się dużą zmiennością oraz różnorodnością. Nowoczesne systemy analizy są niezbędne w celu optymalnego wspomagania procedur podejmowania decyzji, optymalizacji określonych procesów informatycznych, a także odkrywania nowych zjawisk, mających wpływ na ogólne funkcjonowanie danego systemu.

^{Źródło: https://www.dtiers.com/big-data-2/}

Koncepcja Big Data została przedstawiona na początku lat 2000. przez Douglasa Laney’ego, według którego definicja pojęcia obejmuje przede wszystkim trzy obszary (tzw. trzy „V”) – volume, velocity oraz variety, czyli ilość, szybkość oraz różnorodność^[1].

• Ilość – nowe technologie umożliwiły zbieranie ogromnej ilości danych, pochodzących z takich źródeł, jak media społecznościowe, transakcje biznesowe, interakcje między urządzeniami oraz tzw. sensory.
• Szybkość – dane, które są przekazywane między poszczególnymi instytucjami, powstają i są przekazywane w niezwykle szybki sposób – z tego względu muszą podróżować według odpowiedniego reżimu czasowego (według założeń, czas przesyłki danych powinien być zbliżony do rzeczywistego).
• Różnorodność – dane, które są dostarczane do poszczególnych instytucji, przychodzą w rozmaitych formatach – tradycyjnych (mających formę ustrukturyzowanych danych numerycznych) oraz niestandardowych, takich jak niestrukturalne dokumenty tekstowe, wiadomości e-mail, pliki audio i video, a także dane transakcji finansowych lub znaczników magazynowych.

Nie każdy ma świadomość, że Big Data ma kluczowe znaczenie np. w sytuacji, w której potrzebujemy uzyskać pożyczkę na święta lub wyjazd rodzinny, a czas jest dla nas czynnikiem zasadniczym. Tempo przetworzenia naszego wniosku zależy właśnie od zastosowanych rozwiązań informatycznych. Firmy, które korzystają z innowacji, związanych z wykorzystaniem Big Data, mogą się pochwalić dużo szybszymi możliwościami analizy wniosków klientów oraz błyskawicznymi sposobami adaptacji poszczególnych danych.

Co to jest chmura internetowa?

Tzw. chmura internetowa (również „przetwarzanie w chmurze” – z ang. cloud computing) jest bezpośrednio związana z pojęciem Big Data. Stanowi ona nowoczesną formę przetwarzania danych komputerowych, opartych o usługi obliczeniowe, świadczone przez określoną instytucję.

Najbardziej popularnym wykorzystaniem chmury jest przechowywanie różnego rodzaju informacji w internecie. Nie każdy ma świadomość, że chmura obliczeniowa jest wykorzystywana do tak prozaicznych czynności, jak wysyłanie mailingów, słuchanie muzyki (za pośrednictwem takich serwisów, jak np. YouTube), czy oglądanie filmów i seriali bezpośrednio w internecie. Chmura pozwala także na edytowanie dokumentów w czasie rzeczywistym (np. na dysku Google, który wykorzystuje znaczna ilość firm), czy przechowywanie zdjęć oraz innych plików+.

Dzięki wykorzystaniu chmury, powstały np. takie rozwiązania, jak pieniądz elektroniczny, który w niektórych obszarach zdołał wyprzeć standardowe transakcje gotówkowe. Chmura przenosi cały ciężar obsługi rozmaitych usług na serwery, pozostające z dala od klienta. Szybkość przetworzenia żądania zależy zatem od mocy obliczeniowej danego urządzenia, z którym użytkownik łączy się za pomocą sieci internetowej.

Warto mieć świadomość, że z chmury internetowej korzystają także mobilne aplikacje bankowe, używające rozwiązań, które są dostarczane przez określonego usługodawcę. Najczęściej wykorzystywanym modelem chmury przy tego rodzaju usługach jest IaaS (Infrastructure as a Service), polegający na dostarczeniu danemu klientowi całej infrastruktury informatycznej, obejmującej zarówno odpowiedni sprzęt, jak i oprogramowanie oraz serwisowanie.

Bezpieczeństwo danych w chmurze internetowej

Wiele osób ma wątpliwości, czy informacje przechowywane w chmurze internetowej są bezpieczne. O temacie dotyczącym prywatnych danych, które znajdują się w chmurze, zrobiło się głośno w 2014 roku, kiedy do sieci wyciekły tysiące prywatnych zdjęć nagich celebrytek. Pierwotnie pojawiły się one na popularnym serwisie 4chan^[2]. Przyczyną zaistniałej sytuacji były różnego rodzaju luki w oprogramowaniu iCloud – chmury obsługiwanej przez firmę Apple.

W rzeczywistości, zdecydowana większość instytucji, która umożliwia gromadzenie danych w chmurze, posiada odpowiednie zabezpieczenia, które uniemożliwiają wykradnięcie informacji o klientach przez osoby postronne. Zdarzenie z 2014 roku należy zatem traktować jako jednorazowy incydent.

Wraz z rozpowszechnieniem chmury obliczeniowej, powstało wiele dyrektyw, które mają na celu odpowiednie zabezpieczenie zapasowych kopii danych o klientach, którzy korzystają z nowoczesnych instytucji, przechowujących dane w sieci. Jedną z nich jest norma ISO/IEC 27018, która stanowi międzynarodowy kodeks praktyk, dotyczący zarządzania danymi osobowymi w chmurze internetowej^[3].

Kolejnym zapisem prawnym, umożliwiającym odpowiednie zabezpieczenie informacji o klientach, jest unijna dyrektywa 95/46/WE, dotycząca ochrony danych osobowych. Ciekawostką jest fakt, że została ona opracowana już w 1995 roku^[4]. Z kolei jedynym międzynarodowym standardem, zawierającym ogólnodostępny katalog infrastruktury oraz stanowiący podstawę do certyfikacji centrów danych, jest amerykański ANSi/TIA-942, wykorzystywany na terenie USA i Unii Europejskiej.

Jakie instytucje korzystają z chmury obliczeniowej i Big Data?

Z najnowszych, sieciowych rozwiązań technologicznych korzysta większość firm, które prowadzą swoją działalność w internecie. Big Data i chmury używają przede wszystkim różnego rodzaju instytucje hostingowe, oferujące możliwość gromadzenia plików w internecie. Najczęściej wykorzystywane są tzw. chmury publiczne, związane z ogólnodostępnymi, zewnętrznymi dostawcami, takimi jak wspomniany iCloud, Google Cloud Platform, Amazon Web Services, czy Microsoft Azure.

Rozmaite rozwiązania sieciowe zaczynają być również wykorzystywane przez różnego rodzaju instytucje bankowe, opierające swoje usługi na infrastrukturze internetowej. Przykładem wykorzystania chmury może być np. używanie karty kredytowej. Wiele instytucji decyduje się bowiem na opcję wirtualnego przetwarzania danych klientów (również z wykorzystaniem Big Data), dzięki czemu niezbędne informacje są dostarczane do odbiorców w błyskawiczny sposób.

Z Big Data i chmury korzystają również nowoczesne, pozabankowe instytucje finansowe, oferujące szybkie pożyczki przez internet. Wykorzystanie technologii ma szczególne znaczenie w okresach, kiedy istnieje potrzeba przetworzenia dużej ilości wniosków klientów. Przykładowo, w okresie bożonarodzeniowym, wiele osób nosi się z zamiarem zaciągnięcia pożyczki na wyjazd świąteczny. Aby każdy mógł otrzymać błyskawiczną odpowiedź na swój wniosek, niezbędne jest wykorzystanie systemu Big Data, umożliwiającego szybki transfer danych pomiędzy klientem, a daną instytucją.

Fintech w Polsce – inne wynalazki, z których korzystają rodzime instytucje

Wynalazki, które zawdzięczamy zarówno rozwojowi sieci, jak i sektora FinTech, obejmują również nowoczesne rozwiązania, związane z systemami szybkiej weryfikacji klientów firm pożyczkowych. W Polsce, najbardziej popularne pozostają takie firmy, jak Instantor, KontoConnect, czy GroszConnect. Pozwalają one na błyskawiczne sprawdzenie tożsamości pożyczkobiorcy, bez konieczności wykonywania tzw. przelewu weryfikacyjnego.

Rodzimą innowacją sektora FinTech jest również technologia Kontomatik. Rozwiązania wykorzystywane przez firmę pozwalają na szybkie zapoznanie się z historią kredytową klienta. Ponadto, Kontomatik umożliwia także błyskawiczną weryfikację danej osoby za pomocą tzw. procedury KYC (z ang. – know your customer, czyli „poznaj swojego klienta”).

Rozwój sektora FinTech pozwolił również na powstanie różnego rodzaju walut internetowych, których najbardziej popularnym przedstawicielem jest BitCoin. Tzw. kryptowaluty pozwalają na przeprowadzanie internetowych transakcji bez użycia fizycznego pieniądza. O ile BitCoin jest rzadko wykorzystywany przez oficjalne instytucje finansowe, o tyle prywatni użytkownicy coraz częściej używają wspomnianej waluty w celu przeprowadzenia transakcji z wykorzystaniem sieci.

^{[1] Application Delivery Strategies, Doug Laney, 2001 - https://blogs.gartner.com/doug-laney/files/2012/01/ad949-3D-Data-Management-Controlling-Data-Volume-Velocity-and-Variety.pdf
[2] 4chan: The ‘shock post’ site that hosted the private Jennifer Lawrence photos, Terrence McCoy, 2014, https://www.washingtonpost.com/news/morning-mix/wp/2014/09/02/the-shadowy-world-of-4chan-the-shock-post-site-that-hosted-the-private-jennifer-lawrence-photos/?utm_term=.fd08477f016a
[3] Information technology -- Security techniques -- Code of practice for protection of personally identifiable information (PII) in public clouds acting as PII processors, https://www.iso.org/standard/61498.html
[4] Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/ALL/?uri=CELEX:31995L0046}