Rodzaje kredytów bankowych - poznaj je wszystkie!

Co to jest kredyt bankowy?

Kredyt bankowy to umowa użyczenia pieniędzy pomiędzy bankiem a kredytobiorcą. Pojęcie kredytu jest zdefiniowane na mocy ustawy o prawie bankowym z 1997 roku, w artykule 69, który brzmi tak:

"Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Nie jest to jednak koniec prawnych zawiłości związanych z tym pojęciem. Kredyty podlegają, oprócz ustawy o prawie bankowym, pod ustawę o kredycie konsumenckim, ustawę o kredycie hipotecznym, administracyjne przepisy wykonawcze czy jeszcze inne akty prawne. Aby umowa kredytu bankowego była ważna musi zawierać wyszczególnione w odpowiadających im ustawach elementy, takie jak całkowity koszt kredytu czy warunki odstąpienia od umowy".

Podział kredytów ze względu na rodzaje 

Kredyty, jak to zazwyczaj bywa z wszelkimi próbami kategoryzacji, można dzielić ze względu na przeróżne czynniki. Zwyczajowo wymienia się kredyty pomieszane według sposobów kategoryzacji razem, np. kredyt konsumpcyjny obok hipotecznego, ze względu na ich popularność i praktyczną użyteczność takiego podziału. Jednak myśląc o tym, jak teoretycznie powinno się dzielić kredyty należy wymienić podziały ze względu na:

• cel kredytu - konsumpcyjne, inwestycyjne, mieszkaniowe,
• czas spłaty - krótkoterminowe, długoterminowe,
• zabezpieczenie - hipoteka, zastaw, weksel,
• walutę - dewizowe, złotówkowe.

Podziały tego rodzaju nie mają jednak większego zastosowania w praktyce - stanowią jedynie przedmiot studiów w nauce o bankowości.

Kredyty dla klientów indywidualnych

Takie kredyty nazywa się też kredytami dla osób fizycznych. Przedsiębiorca również może starać się o taki kredyt, o ile nie będzie przeznaczony na cele związane z działalnością gospodarczą. Są to:

Kredyt hipoteczny ma najniższe oprocentowanie na rynku 

To kredyt, którego zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Jest to więc typ kredytu wyróżniony ze względu na rodzaj zabezpieczenia, a nie cel. Zazwyczaj kredyty tego typu są przeznaczone na zakup nieruchomości. Ze względu na duże kwoty, rodzaj zabezpieczenia i użyteczność kredytów hipotecznych są one szczególnie chronione prawnie, a z bankami można negocjować ich warunki.

Ważne - każdy przedsiębiorca może też zaciągnąć kredyt hipoteczny na działalność gospodarczą, pod warunkiem, że jest ona prowadzona od przynajmniej 12 miesięcy.

Kredyt gotówkowy - najpopularniejszy produkt bankowy 

Te pojęcie można rozumieć jako kredyt przeznaczony na dowolny cel. Kredytem gotówkowym (konsumenckim) są choćby chwilówki online i pożyczki przez internet. Kredyt gotówkowy można dostać nawet bez zaświadczeń o zatrudnieniu i dochodach, w całości przez internet. Często są dostępne promocje takie jak wakacje kredytowe i odroczenie spłaty.

Kredyt konsolidacyjny - połączenie kilku zobowiązań

Kredyt lub pożyczka przeznaczona na spłatę innych zobowiązań. Dzięki niemu można zamienić kilka innych pożyczek w jedną, o dłuższym okresie spłaty, niższych ratach, a nawet mniejszym oprocentowaniu. W ramach konsolidacji można łączyć przeróżne produkty finansowe, takie jak chwilówki, kredyty hipoteczne, karty kredytowe i kredyty samochodowe. Przy okazji zaciągania kredytu konsolidacyjnego można starać się nie tylko o kwotę konieczną do spłaty dotychczasowych zobowiązań, ale też o dodatkową gotówkę na bieżące potrzeby.

Kredyt samochodowy - rodzaj kredytu celowego

Jest to kredyt celowy przeznaczony na zakup samochodu. Dzięki temu, że jest to kredyt o określonym przeznaczeniu to można oczekiwać, że będzie on tańszy od zwyczajnego kredytu gotówkowego. Można go wziąć np. pod zastaw kupowanego samochodu, co dalej obniży koszty kredytowania. Osobnym produktem finansowym umożliwiającym zakup samochodu bez posiadania całej kwoty z góry jest leasing. Na podobnych zasadach działa również kredyt na motocykl.

Kredyt studencki 

Kredyt przeznaczony dla studentów. Kredyt studencki jest zazwyczaj kredytem preferencyjnym, czyli dotowanym przez państwo, z bardzo niskim oprocentowaniem. Taki kredyt można przeznaczyć na wydatki związane ze studiami, ale też odłożyć go albo zainwestować.

Transze kredytu studenckiego wynoszą, zależnie od potrzeb 400, 600, 800 lub 1000 zł. Należy zacząć go spłacać 2 lata po zakończeniu studiów. Liczba rat spłaty kredytu wynosi dwukrotność liczby otrzymanych transz. Oznacza to, że jeśli dostałeś go na 4 lata, to będziesz go spłacał przez 8 lat.

Linia kredytowa

Linią kredytową jest na przykład kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, zwany też popularnie debetem. Został prawnie zdefiniowany w art. 5 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim. Umożliwia on dysponowanie większymi środkami, niż zostały zgromadzone na rachunku.

Przy tym produkcie bankowym podpisuje się dwie umowy. Jedną o otworzenie rachunku, a drugą o przyznanie do niego kredytu. Inną formą linii kredytowej jest karta kredytowa, którą można traktować też jako kredyt odnawialny. Kredyt odnawialny, to taki w którym można korzystać z przyznanej z góry kwoty (limitu kredytowego), która odnawia się po spłacie wykorzystanej kwoty.

Kredyty dla nowych firm

Zwane też są kredytami dla podmiotów gospodarczych, albo kredytami dla firm. Starać się o niego mogą nie tylko przedsiębiorcy, ale też spółki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe czy wszelkie inne osoby prawne posiadające zdolność kredytową. Takie kredyty to m.in.:

Kredyt obrotowy

Kredyt przyznawany na bieżącą działalność przedsiębiorstwa. Przydatny, kiedy np. kontrahenci nie płacą regularnie za towar. Można go wziąć na spłatę wyłącznie nieprzeterminowanych zobowiązań. Dzieli się go na dwa rodzaje: w rachunku bieżącym i w rachunku kredytowym.

Kredyt w rachunku bieżącym nie różni się wiele od zwykłej pożyczki odnawialnej dla klientów indywidualnych, natomiast pieniądze pobierane z rachunku kredytowego muszą być przeznaczone na konkretny cel, a limit nie odnawia się.

Kredyt inwestycyjny

Może być przeznaczony na realizację inwestycji, takich jak remont nieruchomości, refinansowanie dotychczasowych nakładów inwestycyjnych, zakup sprzętu czy linii technologicznych. Kredyty inwestycyjne są przyznawane na kwoty od około 10 tys. do nawet miliardów złotych, zależnie od tego, czy stara się o niego dopiero początkująca firma czy też potężne, państwowe przedsiębiorstwo. To właśnie taki kredyt jest najbardziej użyteczny dla nowych firm.

Kredyt pomostowy

To kredyt przeznaczony na finansowanie projektów dofinansowanych z Unii Europejskiej. Jest przyznawany na łagodniejszych zasadach, niż inne typy kredytów dla firm. Jego wadą są wysokie wymogi formalne.

Zazwyczaj w celu uzyskania dotacji należy najpierw zawrzeć promesę kredytową, czyli wstępną gwarancję udzielenia kredytu. Sfinansować można nawet 100 proc. wartości przedsięwzięcia. Oprócz przedsiębiorców mogą się o niego starać rolnicy czy jednostki samorządu terytorialnego.

Kredyt towarowy

Kredyt towarowy, zwany też kupieckim. Oznacza umożliwienie zapłatę za towar lub usługę po terminie dostawy. Niekiedy oferowany jest bezpłatnie, a płatności trzeba dokonać w ciągu 30 dni. Często przedsiębiorcy, zamiast nazywać takie działanie kredytem, wystawiają sobie faktury z odroczonym terminem zapłaty.

Kredyt kupiecki jest korzystny dla obu stron transakcji. Sprzedający może od razu sprzedać towar, a kupiec zapłacić za niego dopiero po dalszej sprzedaży produktu. Aby ograniczyć ryzyko związane z kredytem towarowym można go osobno ubezpieczyć.

Kredyt konsumencki a konsumpcyjny

Kredyt konsumencki to taki kredyt, który podlega przepisom ustawy z dnia 12 maja 2011 roku  o kredycie konsumenckim. Może on zostać udzielony w wysokości nie większej, niż 255 000 zł. Jest udzielany wyłącznie osobom fizycznym i przedsiębiorcom biorącym go bez związku z prowadzoną działalnością. Zaciągając kredyt konsumencki przysługuje nam jako konsumentom kilka szczególnych praw. Są nimi prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia, do otrzymania projektu umowy, do wcześniejszej spłaty pomniejszonej o kwotę za niewykorzystany okres kredytowania, do otrzymania formularza informacyjnego i innych istotnych dla porównania ofert informacji. Zgodnie z ustawą wymogiem do udzielenia kredytu gotówkowego nie może być wykupienie ubezpieczenia.

Kredytem konsumenckim są, co istotne, również pożyczki, chwilówki i kredyty odnawialne udzielane przez podmioty gospodarcze. Oznacza to, właściwie wbrew definicji z pierwszego akapitu, że pożyczki pozabankowe także są kredytami. To dobra informacja. Dzięki temu są one bezpieczne. Przepisów z ustawy o kredycie konsumenckim NIE stosuje się w całości do darmowych kredytów, kredytów w rachunkach bankowych i odpłatnego rozłożenia zaległości na raty.

Kredyt konsumpcyjny to z kolei kredyt przeznaczony na konsumpcję, czyli cele niezwiązane z jakąś szczególną koniecznością. Właściwie każdy kredyt konsumpcyjny będzie również kredytem konsumenckim. Różnicą między nimi jest źródłosłów - konsumencki pochodzi od konsumenta, czyli osoby prywatnej kupującej dane dobro, a konsumpcyjny od konsumpcji, czyli zużywania dóbr w celu zaspokojenia jakichś potrzeb, w tym kontekście zazwyczaj potrzeb dodatkowych. Kredyt konsumpcyjny nie jest wymieniony nigdzie w prawie polskim. To nazwa zwyczajowa.

Czym różni się kredyt od pożyczki?

Pomimo, że kredyt gotówkowy i pożyczka są regulowane tymi samymi przepisami ustawy o kredycie konsumenckim, to występują między nimi pewne różnice. 

• Kredyty podlegają pod prawo bankowe, a pożyczki pod prawo cywilne.
• Pożyczki mogą być również prywatne i wtedy nie podlegają wtedy pod ustawę o kredycie konsumenckim.
• Pożyczyć można nie tylko pieniądze, ale też rzeczy, natomiast kredyt dotyczy wyłącznie środków finansowych.
• Pożyczka zawsze może być wykorzystana na dowolny cel, a cel kredytu musi zostać zawarty w umowie kredytowej.
• Umowę kredytu można wypowiedzieć, jeśli kredyt nie jest wykorzystywany przez konsumenta zgodnie z przeznaczeniem.

W praktyce, jeśli zaciągamy pożyczkę od instytucji finansowej to można ją traktować tak samo jak bankowy kredyt gotówkowy. Różnicą jest instytucja w której zaciągamy zobowiązanie - kredyt zawsze dostaniemy w banku, a pożyczkę od przeróżnych podmiotów. Zupełnie inne regulacje dotyczą natomiast kredytów hipotecznych czy niektórych kredytów dla firm, takich jak kredyt obrotowy.