Przelew na złe konto - jak odzyskać pieniądze?

Przelew na zle konto a Zwrot pieniędzy - czy to możliwe?

Co zrobić, gdy przelew poszedł na złe konto? Przede wszystkim nie panikować, ponieważ pieniądze da się odzyskać. Procedura może nieco przeciągnąć się w czasie, ale jeśli ktoś wysłał np. ratę na kilkaset złotych do obcej osoby zamiast do firmy pożyczkowej, wtedy zdecydowanie działanie jest konieczne. Nikt nie chce ponosić konsekwencji niespłacenia pożyczki w terminie tylko dlatego, że się pomylił.

Banki dokonują przelewów na podstawie 26-cyfornych numerów konta, czyli rachunku odbiorcy wpisanego przez nadawcę. Jeśli okaże się, że ten wpisał zły numer, a podane konto bankowe istnieje - wtedy pieniądze pójdą dalej, niezależnie od niezgodności innych danych. Banki nie mają obowiązku porównywania danych odbiorcy, dla instytucji najważniejszy jest prawidłowy numer rachunku. W przypadku przelewu na złe konto (jeszcze do niedawna) nadawcy mieli tylko trzy sposoby działania - i to takie, które nigdy nie gwarantowały odzyskania pieniędzy:

1. prośba o odbiorcy o zwrot błędnego przelewu bankowego,
2. skierowanie sprawy do sądu z powództwem o zapłatę (jeśli dana osoba odmówiła zwrotu pieniędzy),
3. zgłoszenie sprawy na policję w celu wszczęcia postępowania wyjaśniającego.

Co ważne, według art. 405-414 KC przypadkowy odbiorca zawsze powinien oddać błędny przelew. Bezpodstawne wzbogacenie to podstawa do zwrotu pieniędzy, jednak w praktyce wyglądało to tak, że nawet podczas dochodzenia swoich praw w sądzie nadawcy przelewów na złe konto czasem przegrywali. Wystarczyło, że odbiorca udowodnił, że wydał już uzyskane pieniądze i nie ma już możliwości ich oddać. Obecnie funkcjonuje jednak prawo, które chroni i odbiorców, i nadawców przelewów.

 Jak odzyskać pieniądze z błędnego przelewu?

Pierwszym krokiem zawsze powinien być kontakt z bankiem w celu anulowania przelewu. Jeśli anulowanie jest niemożliwe, należy spróbować polubownie odzyskać pieniądze - kontaktując się z odbiorcą (jeśli wiemy, kim jest) i wyjaśniając sprawę. Jeśli nie wiemy, to obecnie bank ma obowiązek udostępnić jego dane personalne - ale to też tylko w określonym przypadku, o którym więcej za chwilę. Nowelizacja ustawy o usługach płatnicznych z kwietnia br. nakazuje zwrot pieniędzy od nieprawidłowego odbiorcy w ciągu dni. Jeśli takiego zwrotu nie będzie, wtedy bank musi udostępnić jego dane osobowe nadawcy. Potem nadawca może dochodzić swoich praw na drodze sądowej lub na policji. Tak więc jak odzyskać pieniądze z przelewu?

1. Najpierw spróbować anulować przelew.
2. Jeśli nie można anulować przelewu, należy skontaktować się z odbiorcą - jeśli jest znany.
3. Jeśli odbiorca jest nieznany lub nie przejawia chęci współpracy, należy skontaktować się z bankiem.
4. Bank musi poinformować w ciągu trzech dni od otrzymania informacji o błędnym przelewie “nowego nabywcę pieniędzy” co się stanie, jeśli ich nie zwróci oraz o tym, że po prostu ma taki obowiązek.
5. Nabywca ma 30 dni na zwrot pieniędzy na specjalny, nieoprocentowany rachunek techniczny. Z tego rachunku pieniądze zostaną przelane na konto pierwotnego nadawcy. To ma zapewnić anonimowość uczciwemu oddającemu.
6. Jeśli ich nie zwróci, nadawca przelewu powinien zgłosić się na policję lub założyć sprawę w sądzie o bezpodstawne wzbogacenie.

Ważne - obecnie uproszczona procedura odzyskiwania pieniędzy w niektórych przypadkach może się przedłużyć. Stanie się tak w sytuacji, w której w transakcję było zaangażowanych dwóch dostawców. Wtedy zwrot pieniędzy może zająć do kilku dni roboczych.

Błędny przelew bankowy - jak go uniknąć?

Nowe prawo to krok w dobrą stronę, ponieważ ułatwia odzyskanie pieniędzy, ale prościej jest po prostu się nie mylić. To oznacza, że przelewy przed wysłaniem powinny być kilka razy sprawdzone i wysłane bez pośpiechu. Co zrobić, żeby uniknąć przelewu na zły numer konta?

• Dokładnie sprawdzić numer konta, na który mają być wysłane pieniądze,
• ustawić zdefiniowanego odbiorcę - jeśli na dane konto regularnie przelewane są środki,
• sprawdzić czy prezentowany w systemie transakcyjnym bank odbiorcy zgadza się z tym podanym na rachunku - przed zatwierdzeniem przelewu.

Czy można cofnąć przelew?

Jest to możliwe. Anulowanie przelewu powinno jednak nastąpić jak najszybciej, ponieważ w godzinach sesji Elixir pieniądze zostaną wysłane już na wskazane konto. Sesje wychodzące w bankach następują trzy razy dziennie: rano, po południu i późnym popołudniem (dokładne godziny zależą od danego banku). Przelewy wewnętrzne, dokonane na kontach w tym samym banku nie przechodzą przez system Elixir.

Banki niechętnie anulują przelewy. W większości przypadków klient usłyszy, że nie ma takiej możliwości i zostanie odesłany do regulaminu, w którym rzeczywiście są takie zapisy. Taką praktykę stosuje m.in. Deutsche Bank w myśl zasady - jeśli przelew został wysłany, to już przepadło. Zanim klient skontaktuje się z konsultantem swojego banku z prośbą o anulowanie, powinien sprawdzić zapisy regulaminy. Jeśli wyraźnie wskazują, że bank przelewu nie anuluje - wtedy pozostaje podjęcie kolejnych kroków w celu odzyskania pieniędzy.

Jak anulować przelew?

Po jego wysłaniu należy skontaktować się z konsultantem banku i wyjaśnić zaistniałą sytuację. W dużej mierze wyjaśnienie sprawy zależy od dobrej woli banku. Konsultanci mogą ręcznie anulować przelew, choć spora część banków będzie mówiła, że nie jest to możliwe. Wtedy można złożyć wniosek o zwrot mylnie wpłaconej kwoty.

Przelew na złe konto a ustawa o usługach płatnicznych

W kwietniu prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o usługach płatnicznych. Projekt ustawy został przygotowany w marcu br. we współpracy z rzecznikiem finansowym - obecnie tę funkcję pełni Aleksandra Wiktorow. Zmiany weszły w życie w lipcu, trzy miesiące po podpisaniu ustawy. Co oznaczają dla nadawców przelewów na zły numer konta?

• Właściciel konta, na które omyłkowo przelano pieniądze, zostanie o tym jak najszybciej poinformowany - bank lub SKOK, który zostanie poinformowany przez właściciela konta o wysłaniu przelewu na złe konto będzie miał 3 dni na dotarcie do odbiorcy przelewu i przekazaniu mu tej informacji.
• W przekazanej informacji będzie musiała znaleźć się też ta o konsekwencjach braku zwrotu środków w ciągu 30 dni.
• Obecnie istnieje możliwość egzekucji błędnego przelewu - na podstawie ustawy. Wcześniej zwrot pieniędzy zależał od dobrej woli innej osoby, a jeśl taka się nie pojawiła - nieuważny właściciel pieniędzy musiał skierować sprawę na policję.
• Banki mają obowiązek udostępnić dane personalne osoby, która otrzymała błędny przelew.
• Dostawcy usług płatnicznych muszą prowadzić tzw. rachunek zwrotu. To rachunek generowany w momencie, w którym zostanie uruchomiona procedura zwrotu. Taki rachunek techniczny zapewnia anonimowość odbiorcy, który chce uczciwie oddać pieniądze z przelewu.

Nowelizacja z 27 kwietnia weszła w życie m.in. z powodu skarg klientów do rzecznika finansowego, którzy podkreślali trudności z odzyskaniem błędnie przelanych pieniędzy. Dotychczas nie było specjalnego prawnego mechanizmu, który zmusiłby osobę, która otrzymała pieniądze do ich zwrotu.

Przelew na zły numer konta- podsumowanie

W poniższym podsumowaniu znajduje się zbiór najważniejszych informacji i wskazówek, co robić w przypadku błędnego przelewu bankowego: 

• Jeśli ktoś otrzyma na swój rachunek błędnie wysłany przelew, oznacza to bezpodstawne wzbogacenie.
• Każdy nadawca ma prawo żądać zwrotu pieniędzy, a każdy nieprawidłowy odbiorca ma obowiązek je oddać.
• W przypadku niezastosowania się do obowiązku zwrotu przez odbiorcę nadawca może rozpocząć działanie chroniących go procedur.
• Najlepiej jednak (jeśli jest taka możliwość) rozwiązać sprawę polubownie.
• Niektóre banki mają w regulaminach zapisany brak możliwości anulowania przelewu. Anulowanie przelewu to opcja, którą można uruchomić zanim zadziała system Elixir.
• Bank (po kontakcie nieuważnego klienta) ma trzy dni na poinformowanie odbiorcy przelewu, że nie jest jego właściwym adresatem i że musi oddać pieniądze, inaczej poniesie konsekwencje.
• Odbiorca ma 30 dni na oddanie pieniędzy. Robi to w pełni anonimowo, przelewając pieniądze na specjalny rachunek techniczny. Z tego rachunku w ciągu jednego dnia środki są z powrotem przelewane na konto pierwotnego nadawcy.
• Powyższe działanie wynika z nowelizacji ustawy, która została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę w kwietniu 2018 r. Wcześniej klienci mogli polegać tylko na artykule kodeksu cywilnego, który mówił o bezpodstawnym wzbogaceniu.
• Jeśli odbiorca w ciągu 30 dni nie odda pieniędzy, wtedy bank ma prawo udzielić informacji na temat jego danych personalnych nadawcy.
• Nadawca ma prawo zgłosić sprawę na policję lub wstąpić na drogę sądową.
• W tym przypadku zazwyczaj powinien odzyskać swoje pieniądze - chyba że odbiorca w jakiś sposób udowodni w sądzie, że nie jest ich już w stanie oddać.
• Przed wysłaniem przelewu nadawca zawsze powinien sprawdzać zgodność rachunku.

Obecnie duża część transakcji dokonywana jest za pomocą przelewów. Są to zarówno wielkie kwoty, regularne spłaty rat, pieniądze za zakupy przez internet czy zwykłe przelewy weryfikacyjne. Pocieszeniem dla osoby, która dokonała przelewu na złe konto może być fakt, że w większości przypadków udaje się odzyskać pieniądze. Wyjątkowych sytuacji, takich jak przelanie środków na konto akurat zajęte przez komornika (ich automatyczna strata) jest naprawdę mało.